Voor de beste ervaring schakelt u JavaScript in en gebruikt u een moderne browser!
Je gebruikt een niet-ondersteunde browser. Deze site kan er anders uitzien dan je verwacht.

De plannen voor het Universiteitskwartier zijn uitgewerkt in een Strategisch Masterplan (SMP). Dit masterplan is bestuurlijk vastgesteld door de gemeente en de UvA. Het is de basis van een bijzondere samenwerking, waarbij de UvA flink investeert in dit gedeelte van de stad door haar eeuwenoude gebouwen te vernieuwen en de gemeente de openbare ruimte opknapt. Jan Lintsen, UvA-bestuurslid en portefeuillehouder financiën en bedrijfsvoering: ‘We zijn trots op het plan dat er nu ligt. Het brengt de rijke geschiedenis van het gebied weer tot leven en het is het een waardevolle toevoeging van onderwijs, onderzoek en valorisatie voor de economie van de stad. Het is respectvol naar iedereen die er woont, studeert, werkt, onderneemt en geniet. Er ontstaat een plek waarin je voelt dat je een bijzonder gebied betreedt. Met ruimte voor ontmoeting. Tussen de stad en de universiteit. De student en haar omgeving. De bewoner en de wetenschap. En dat is uiteindelijk waar wij voor staan’.

De uitwerking van de functieverdeling in het Universiteitskwartier zoals in het SMP staat

Humanities en society

Eind jaren negentig besloot de UvA haar door de stad verspreide locaties onder te brengen in vier wetenschappelijke clusters in de stad. Drie daarvan zijn inmiddels volop in gebruik: de exacte wetenschappen zijn gebundeld in het Science Park, de gammawetenschappen op de Roeterseilandcampus en geneeskunde bij het Amsterdam UMC in Zuidoost. De vierde, het Universiteitskwartier (UK), staat aan het begin van zijn ontwikkeling. Hier is straks al het geesteswetenschappelijke onderwijs en onderzoek op één campus geclusterd. 

Het UK is een bijzonder gebied voor ons. Het is de geboortegrond van de UvA en de bakermat van de wetenschap in Amsterdam. In 1632 gaven Barlaeus en Vossius hier, in de Agnietenkapel, de allereerste colleges op Amsterdamse bodem. En sinds de voltooiing van de restauratie van de Agnietenkapel in 2007 vinden daar promoties plaats. De Zusterklinieken op het Binnengasthuisterrein werden ooit omgevormd tot de plek voor politicologen en de Oudemanhuispoort was er jarenlang voor juristen. Door hier nu de Faculteit der Geesteswetenschappen en verschillende wetenschappelijke instituten te vestigen, worden de humanities verder versterkt en kunnen onze studenten en wetenschappers optimaal gebruik maken van de kennis die in dit gebied al zo lang aanwezig is. 

Historie en monumentaliteit

Gebouwen in het Universiteitskwartier zijn hoog monumentaal en hebben de status van Rijksmonument. De UvA wil de historische waarde van het gebied voor de stad behouden en investeert in de renovatie van de monumenten en de herinrichting van het gebied. De huidige buitenruimte in het UK bestaat uit verschillende deelgebieden met elk zijn eigen historie, hoofdgebruikers en sferen. Deze eigenheid blijft behouden, maar zal wel meer in samenhang worden gebracht. Richtinggevend voor het ontwerp van de verschillende gebieden is het concept poorten, hoven en stegen, dat is gebaseerd op het historische karakter van het gebied. 

Kwetsbare binnenstad

Bouwen in de eeuwenoude binnenstad is een uitdaging. Het is niet eenvoudig om de monumentale panden te laten passen bij de moderne eisen van een universiteit en dat bovendien op een duurzame en monumentaal respectvolle manier. Er zijn ingrijpende verbouwingen en herzieningen nodig om aan alle wensen en eisen te kunnen voldoen. ‘Het is een ambitieus plan, maar ik heb er alle vertrouwen in dat dankzij een integrale aanpak van het gebied we de uitdagingen aankunnen en een gebied gaan inrichten dat een waardevolle toevoeging wordt aan de prachtige binnenstad. Het is onze overtuiging en ervaring dat samenwerking met gemeente en omwonenden met oog voor ieders belangen het beste resultaat oplevert’, vertelt Lintsen.

Duurzaam, groen en bereikbaar

De UvA wil haar gebouwen verduurzamen en heeft hiervoor een routekaart opgesteld. Doel van deze routekaart is om de CO2-uitstoot van onze gebouwen in 2040 sterk gereduceerd te hebben zodat we voldoen aan het Parijs-akkoord. Ook in het UK wordt een belangrijke bijdrage aan deze ambitie geleverd. Gebouwen worden geïsoleerd, de energievraag wordt verlaagd en er wordt ingezet op duurzame energiebronnen. Zo wordt de nieuwe UB volledig gasloos. Het UK krijgt meer groen en het al aanwezige groen wordt toegankelijker gemaakt.

Het UK ligt in hartje centrum. We besteden daarom veel aandacht aan de bereikbaarheid en de bevoorrading van de gebouwen en het verminderen van de logistieke stromen in het gebied. Samen met de gemeente Amsterdam wordt onder andere vervoer over water onderzocht. Bij de bouw van de UB maken we daar al gebruik van. Onder de nieuwe Universiteitsbibliotheek en de Oudemanhuispoort komen inpandige fietsenstallingen.

Stadsuniversiteit

Regelmatig krijgen we de vraag waarom we er niet voor kiezen om ons aan de rand van de stad te vestigen. Nieuwbouw is toch makkelijker en goedkoper? Misschien, maar dat is niet de keuze die wij als stadsuniversiteit maken. Hoe dichter wij bij de maatschappij staan, hoe beter we aan onze wetenschappelijke en maatschappelijke opdracht kunnen voldoen. Eén van de manieren waarop we de verbondenheid met de wereld om ons heen stimuleren, is door in de stad te blijven. Zo staan we letterlijk midden in de samenleving. Het houdt ons scherp, bij de les en helpt ons om zo waardevol mogelijk te zijn. Voor Amsterdam en de rest van de wereld.  

Participatie

De planvorming van het SMP is gestart in 2018. Al die tijd is er intensief overleg geweest met betrokkenen in de buurt zoals bewoners en ondernemers. Nu het SMP bestuurlijk is vastgesteld, start een inspraakprocedure van zes weken. Vervolgens neemt de Amsterdamse gemeenteraad een definitief besluit. Het realiseren van alle ontwikkelingen in het UK duurt naar verwachting tussen de 5 en 10 jaar. De UvA heeft in het Huisvestingsplan totaal 320 miljoen euro gereserveerd voor het UK.