Ontwerp

MVSA Architects had als doel om met een gevelscherm een transparante sluier tussen de woningen en de UB te creëren ten behoeve van privacy voor de bewoners. Daarnaast filtert het gevelscherm het licht voor de studenten in de UB. Het ontwerp van de architect was een bronskleurig scherm dat ook onderdeel was van de vergunningsaanvraag bij de gemeente Amsterdam. Het gevelscherm dient de UB te markeren met een tijdloos en iconisch beeld dat past bij de UvA en de stad Amsterdam.

Thema woorden

Voor de invulling van een thema voor het gevelscherm heeft de UvA medewerkers, studenten en buurtbewoners gevraagd om met suggesties te komen. Het thema woorden kwam veelvuldig terug in de ingezonden ideeën en leverde de meeste inspiratie voor verwerking in het gevelscherm.

Voor de bepaling van de woorden of tekst is binnen de UvA een werkgroep opgericht, waarin experts vanuit de Universiteitsbibliotheek, de Faculteit der Geesteswetenschappen, de studentenraad en de architect deelnamen. Deze werkgroep heeft het thema woorden verder uitgewerkt. Er is gekozen voor een zin die verbinding legt met de UvA en met de literaire collectie die in de UB komt. De zin komt uit het gedicht Awater van Martinus Nijhoff: 'Lees maar, er staat niet wat er staat.'

Het eerste deel van de zin representeert primair de UB als instituut voor haar boekencollectie en ‘leeszaal’, en het tweede deel van de zin verwijst naar de kernopgave en -activiteit van de Faculteit der Geesteswetenschappen, namelijk interpretatie van bronnen in heden en verleden, en het wijzen op mogelijke polyvalentie en ambiguïteit.

De architect heeft in samenwerking met de letterontwerper deze zin verwerkt in het definitief ontwerp van het gevelscherm, met een vertaling in 24 talen en 6 schriften waarin de UvA doceert. Letterontwerper Erik van Blokland heeft een prachtig lettertype ontworpen, waarbij de letters tussen de regels vallen en waarbij een klein verschil is tussen hoofdletter en kleine letter, en het geheel goed leesbaar blijft. Een ingewikkelde opdracht en het hele archief van het ontwerpproces heeft Erik van Blokland aan het Allard Pierson, onderdeel van de Universiteitsbibliotheek, gegeven. Parallel aan dit ontwerpproces hebben de aannemer en de producent samengewerkt met de architect, om de maakbaarheid van het gevelscherm uit te werken. De mock-up (een op een model van een deel van het gevelscherm, gebaseerd op het definitief ontwerp), is door de producent aangeleverd. De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) van de gemeente Amsterdam heeft deze mock-up inclusief het definitief ontwerp positief beoordeeld. 

Een jaar lang printen en coaten

Voor het uiteindelijke scherm van 10 x 50 meter is de producent ruim een jaar lang bezig met printen, coaten en polijsten. De letters worden 3D geprint in kunststof en vervolgens met een bronzen coating afgewerkt. Het gevelscherm wordt zo afgewerkt dat er geen overlast door vogels zal zijn.

Resultaat door samenwerking

Het unieke gevelscherm is gezichtsbepalend voor de nieuwe UB. Dit resultaat was alleen mogelijk door de goede samenwerking tussen architect, letterontwerper, producent en UvA. Ieder heeft vanuit zijn eigen expertise een waardevolle bijdrage geleverd aan het gevelscherm. In de video zie je de plek waar het gevelscherm komt, hoe de mock-up eruitziet en hoe het wordt geproduceerd. De architect, de letterontwerper en een hoogleraar van de UvA die tevens lid was van de werkgroep, vertellen hun verhaal over het gevelscherm.

Voor meer informatie: de nieuwe UB